Odwiedź nas również na:
Facebook
Facebook

Strefa wiedzy

Wskaźniki zdolności – przegląd

W praktyce zarządzania jakością posługujemy się wieloma wskaźnikami tzw. zdolności (ang. capability). Ponieważ nie wszyscy wiedzą czego one dotyczą i czym się różnią, warto je trochę uporządkować.

W „gąszczu” wskaźników zdolności są te mniej i bardziej istotne (użyteczne) oraz mniej i bardziej popularne. Nie warto zapewne znać wszystkich, bo te bardzo specyficzne wykorzystywane są niezwykle rzadko, ale w zakresie wskaźników podstawowych warto mieć przynajmniej ogólną wiedzę.

W tabeli 1 zestawiono najważniejsze informacje na temat najczęściej używanych wskaźników.

Tabela 1. Zestawienie podstawowych wskaźników

Oznaczenie wskaźnika Zakres Wzór Uwagi
Cg/Cgk Powtarzalność i dokładność  urządzenia pomiarowego  

Cg=(0,2(Tg-Td))/6Sg, Cgk=(0,1(Tg-Td)- |śr. Xg-xm|)/3Sg

  • Wskaźnik ocenia tylko urządzenie pomiarowe (nie proces i nie system pomiarowy)
  • Odchylenie standardowe obliczanie „z pierwiastka”
  • Pomiary wykonane na wzorcu
Cm/Cmk Zdolność maszyny  

Cm=(Tg-Td)/6s, Cmk=min{(Tg-śr.x)/3s;(śr.x-Td)/3s}

  • Wskaźnik ocenia tylko maszynę (nie proces)
  • Odchylenie standardowe obliczanie „z pierwiastka”
  • Próbka zebrana przy optymalnych warunkach pracy maszyny
Pp/Ppk Jakość procesu (wykonanie – performance)  

Pp=(Tg-Td)/6s, Ppk=min{(Tg-śr.x)/3s;(śrx-Td)/3s}

  • Wskaźnik ocenia proces, ale tylko na podstawie ograniczonych informacji
  • Odchylenie standardowe obliczanie „z pierwiastka”
  • Próbka zebrana w krótkim czasie
Cp/Cpk Zdolność procesu (capability)  

Cp=(tg-Td)/6s; Cpk=min{(Tg-śr.x)/3s;(śr. x-Td)/3s}

  • Wskaźnik ocenia proces w oparciu o reprezentatywne dane
  • Odchylenie standardowe obliczanie na podstawie wyników w próbkach (R lub s) – zmienność krótkoterminowa
  • Dane do tych wskaźników muszą pochodzić ze stabilnego procesu
  • Próbka zebrana w długim czasie (różni operatorzy, warunki otoczenia, partie surowca itp.)

Uwaga 1: podane w tabeli wzory są odpowiednie, gdy rozkład danych jest zgodny z rozkładem normalnym

Uwaga 2: dla wskaźników Cg/Cgk i Cm/Cmk istnieją także alternatywne wzory

 

Czas („miejsce”) wykorzystywania przedstawionych wskaźników w trakcie wdrażania projektu nie jest przypadkowy. Powinna być zachowana kolejność przedstawiona na rys. 1.

1. Cg/Cgk (sprawdzanie, czy urządzenie pomiarowe będzie się nadawało do kontroli) 2.Cm/Cmk (sprawdzenie, czy maszyna będzie w stanie utrzymać wymagany zakres specyfikacji dla wyrobu 3. Pp/Ppk (sprawdzanie czy proces będzie w stanie utrzymać wyrób w danej specyfikacji 4.Cp/Cpk (upewnienie się, że proces w różnych warunkach, stale utrzymuje wyrób w danej specyfikacji

Rys. 1. Kolejność wykorzystywania wybranych wskaźników

Podsumowanie

Wskaźniki odgrywają bardzo ważną rolę w zarządzaniu jakością.  Pozwalają bowiem nie tylko łatwo komunikować się w sprawie poziomu jakości (np. „U mnie Cpk wynosi 2,4” – to bardzo dobra informacja), ale także monitorować doskonalenie poprzez porównywania wartości wskaźników np. przed i po akcji doskonalącej Warto się im zatem dokładnie przyglądnąć i poznać także te zaawansowane, pozwalające oceniać np. nietypowe procesy.

 


Autor: Tomasz Greber [PROQUAL]

PROQUAL Management Institute
B. T. Greber Spółka Jawna

ul. Ostrowskiego 30, 53-238 Wrocław
e-mail: biuro@proqual.pl
tel.: +48 71 355 18 08
fax: +48 71 72 313 94
Godziny pracy biura: 8:00 - 16:00 Więcej
Facebook
© Copyright PROQUAL | Realizacja PROADAX
close
Potrzebujesz więcej informacji?
Oddzwonimy do Ciebie!

    * Twój numer telefonu nie będzie wykorzystany w celach marketingowych lub przekazany dalej. Wyłącznie oddzwaniamy na podany numer telefonu.