Odwiedź nas również na:
W poniższym wpisie prezentujemy zestawienie najczęściej mylonych pojęć z obszaru jakości. Dowiedz się jakich pojęć nie należy mylić i jak takie pomyłki mogą wpłynąć na Twoją pracę.
POJĘCIA |
TŁUMACZENIE |
| przeróbka ≠ naprawa | ➡ Przeróbka (ang. rework) to zgodnie z oficjalną definicją (ISO 9000): działanie polegające na tym, aby wyrób niezgodny z wymaganiami uczynić zgodnym z wymaganiami.
➡ Naprawa (ang. repair) to zgodnie z oficjalną definicją (ISO 9000): działanie polegające na tym, aby wyrób niezgodny uczynić możliwym do przyjęcia do zamierzonego użytkowania. Różnica polega na tym, że wyrób po naprawie może dobrze „działać”, ale niekoniecznie będzie w pełni zgodny z wymaganiami (ze specyfikacją). |
| interdyscyplinarny ≠ wieloosobowy | ➡ Interdyscyplinarny to pochodzący z wielu dziedzin (dyscyplin), czyli zespół interdyscyplinarny oznacza zespół mający wiedzę z różnych dziedzin, różne kompetencje, które „połączone” będą w stanie dać pełny obraz np. analizowanego problemu.
➡ Wieloosobowy to po prostu składający się z „wielu” osób. Zatem nie każdy wieloosobowy zespół jest interdyscyplinarny! Jest to ogromnie ważne w wielu działaniach realizowanych w ramach zarządzania jakością. Jeżeli w zespole będzie brakowało wiedzy z jakieś ważnej „dziedziny”, to choćby zespół był „bardzo wieloosobowy”, nie rozwiąże problemu. Co prowadzi nas do stwierdzenia, że niezadbanie o interdyscyplinarność zespołu to ogromne marnowanie zasobów, ponieważ pozostałe osoby pracujące nad danym problemem niejako tracą czas szukając potrzebnych informacji lub w ogóle nie mogą zrozumieć pewnego zagadnienia. |
| norma ≠ standard | ➡ Norma (zgodnie z dokumentem „Ustawa o normalizacji”) to dokument przyjęty na zasadzie konsensusu (czyli zgody), zaakceptowanym przez uznaną jednostkę normalizacyjną i dostępny do powszechnego użytkowania. Jest to też zwykle dokument dobrowolnego stosowania.
➡ Standard (w kontekście dokumentów zarządzania jakością) ustalony, wymagany sposób postępowania. Zatem – każda norma to standard, ale nie każdy standard to norma. |
| metoda ≠ metodologia | ➡ Metoda (wg Słownika Języka Polskiego) to świadomie stosowany sposób działania prowadzący do uzyskania planowanego rezultatu.
➡ Metodologia (wg Słownika Języka Polskiego) to nauka obejmująca metody badań naukowych, ich poprawność, skuteczność i naukową wartość. Zatem nie można mówić, że wdrażamy metodologię FMEA lub metodologię Six Sigma – bo to po prostu nie ma sensu. FMEA to metoda, a Six Sigma to formalnie bardziej metodyka, czyli (wg Słownika Języka Polskiego) zbiór zasad obejmujący sposoby wykonania jakiejś pracy. |
| weryfikacja ≠ walidacja | ➡ Weryfikacja to potwierdzenie, że zostały spełnione ustalone wymagania. Może to być np. potwierdzenie, że średnica wyprodukowanej uszczelki jest taka jak podano na rysunku technicznym, że grubość powłoki antykorozyjnej jest taka, jak w wymaganiach klienta itp.
➡ Walidacja to potwierdzenie, że zostały spełnione wymagania dotyczące zamierzonego wykorzystania wyrobu. Mówiąc kolokwialnie, chodzi o to czy wyrób „działa”, czyli np. czy uszczelka o danej średnicy będzie dobrze uszczelniała, a powłoka o zadanej grubości rzeczywiście zabezpieczy przed korozją. Zatem walidacja wydaje się po pierwsze ważniejsza (bo odnosi się do funkcjonalności), a po drugie trudniejsza (bo tu nie wystarczy pomiar, ale trzeba przynajmniej zasymulować warunki użytkowania). |
| efektywność ≠ skuteczność | ➡ Efektywność odnosi się do tego, na ile dobrze wykorzystane zostały dostępne zasoby. Analizuje się ją zwykle w odniesieniu do kosztów, opłacalności. Chodzi więc w uproszczeniu o to, czy nie za drogo coś zostało zrobione.
➡ Skuteczność to stopień zrealizowania ustalonych celów. Można więc w uproszczeniu powiedzieć, że to m.in. jeden z wymiarów jakości procesu, że to ocena tego, czy osiągnęliśmy sukces. Te pojęcia bardzo często są mylone i używane zamiennie, co jest błędem. Zupełnie czym innym jest bowiem np. ocena skuteczności szkolenia (czy pracownicy nabyli wiedzę), a czym innym jego efektywności (czy szkolenie było optymalne kosztowo i np. nie zrealizowano go na Sycylii). |
| metoda ABC ≠ strefy ABC | ➡ Metoda ABC to pewne rozwinięcie zasady Pareto. W logistyce pozwala na podział przechowywanego asortymentu np. wg jego wartości: grupa A – 20% produktów stanowi 80% wartości, grupa B – 30% produktów stanowi 15% wartości, a grupa C – 50% produktów daje sumarycznie tylko 5% wartości. ➡ Strefy ABC (przypisywane tradycyjnie firmie Western Electric, która bardzo angażowała się w rozwój SPC) to pewnego rodzaju poziome „pasy” (strefy) na karcie kontrolnej Shewharta, które pozwalają na identyfikację zakłóceń specjalnych, to znaczy „momentów” rozregulowania monitorowanego procesu. Granice te oparte są o rozkład normalny i wartość odchylenia standardowego. Dla przykładu „alarmem” jest pojawianie się dwóch z trzech kolejnych punktów w strefie A. Sygnały te można znaleźć m.in. w normie ISO 8258. |
| Six Sigma ≠ six sigma | ➡ Six Sigma to wypracowany przez Motorolę sposób rozwiazywania trudnych problemów jakościowych, oparty m.in. na cyklu DMAIC. W ramach Six Sigma tzw. „green belci” i „black belci” prowadzą projekty, które przy zachowaniu efektywności, mają skutecznie poprawić zastaną sytuację.
➡ Six sigma (sześć odchyleń standardowych) to tradycyjnie przyjęta miara szerokości, rozpiętości procesu – bazując na rozkładzie normalnym zakres „six sigma” obejmuje ok. 99,73% zmienności procesu. Zatem Six Sigma i six sigma to nie to samo, ale warto zauważyć związek pomiędzy nimi. Six Sigma mocno bazuje na statystyce, a w tym na „gaussowym” przedziale 6s (z uwzględnieniem umownego przemieszczania się procesu o ±1,5 sigma). Można więc powiedzieć, że te dwa różne pojęcia mają jednak częściowo wspólne DNA. |
Zapraszamy również do zapoznania się z zestawieniem najczęściej mylonych skrótów jakościowych.
PROQUAL Management Institute
B. T. Greber Spółka Jawna
